LeVanTung
Chim TO
Từ hồi đi học đại học, tôi đã nghe loáng thoáng đến vài cụm từ, Fresher, Junior, Middle, Senior, Master, Expert, các kiểu,...
Mấy cụm từ này hồi đi học thì tôi cũng không hiểu lắm, vì chưa đi làm bao giờ, mà có thể ừ thì hiểu nhưng chắc chỉ sơ sơ.
Giờ đây, sau cũng gần trên dưới chục năm lăn lộn trong ngành, tôi mới định nghĩa rõ hơn về các cụm từ này. Tôi định viết hết về chúng nhưng thôi, thế thì dài lắm, mà đời thì còn dài, để giành cho các bài viết sau tôi thêm dần. Hôm nay tôi sẽ tập trung nói về cụm từ được rất rất nhiều anh em làm IT thích nói về nó, thích được nói là nó nhất, đó là Senior.
Theo định nghĩa của ChatGPT thì Senior là:
"Người có khả năng giải quyết vấn đề phức tạp một cách độc lập, hiểu được bức tranh lớn, và có thể hướng dẫn, nâng tầm người khác.
- Kinh nghiệm: 3–7+ năm tùy lĩnh vực (dev, infra, cloud...)
- Kiến thức chuyên sâu: Hiểu sâu về hệ thống mình đang làm, không chỉ "code chạy được"
- Tư duy hệ thống: Thiết kế kiến trúc, trade-off, scalability, bảo mật
- Tự chủ: Không cần được "chỉ việc" – tự tìm cách giải quyết
Mentorship: Hướng dẫn junior, review code, giúp team phát triển
- Giao tiếp & truyền đạt: Biết giải thích kỹ thuật rõ ràng với dev, PM, non-tech
- Chịu trách nhiệm: Không đổ lỗi, sẵn sàng nhận phần khó để giải quyết triệt để. "
Nghe cũng khá hợp lí rồi đấy, nhưng hm nay tôi sẽ định nghĩa Senior dựa trên quan điểm và kinh nghiệm cá nhân nhé, vì nếu lấy ý kiến của ChatGPT luôn thì tôi cũng đâu cần lên bài làm gì, cứ copy paste phát là xong, đúng không?
OK, đầu tiên, Senior đối với tôi là 1 chức danh, chứ không phải là thước đo năng lực, và nó sẽ khác nhau về yêu cầu để trở thành 1 Senior ở các công ty, hội nhóm khác nhau. Điều này có nghĩa là, có thể ở công ty A bạn có thể huênh hoang với thế giới ngoài kia rằng là bạn là 1 Senior, nhưng sang công ty B thì xin lỗi, có khi bạn chỉ ngang với 1 bạn Junior mà thôi, đó chính là lí do tôi nói rằng Senior kp là thước đo năng lực, nó chỉ là 1 chức danh!
Thứ 2, về số năm kinh nghiệm để được coi là Senior
Nhiều người coi con số 3 là chuẩn để được coi là Senior, có người hơi khắt khe tí thì 4,5, riêng ChatGPT thì lại cần 7 đến 10. Theo tôi thì không có số năm cụ thể, với tôi thì dù có 1 năm thôi, nhưng quan trọng là bạn đã làm được những gì trong 1 năm đấy, ví dụ 1 năm bạn đã build được 1 hệ thống hoàn chỉnh từ khâu dựng architecture đến release, maintain, và fix bug, thì thực sự cũng đã được coi là 1 Senior về build hệ thống rồi, vì thật sự không nhiều người làm trong ngành IT đã từng được build 1 hệ thống hoàn chỉnh.
Nhưng thôi, 1 năm thì chắc là kể cả có build được thì chắc vẫn hơi cá đuối tí, với cả tôi là người theo nguyên tắc 10 nghìn giờ, nên tôi sẽ lấy con số là 3 năm vậy. Với tôi là 3 năm, cộng với những việc bạn đã làm, thì có thể đánh giá là 1 Senior thực thụ.
Tiếp đến, trách nhiệm của 1 Senior. Cái này tôi thấy là khác biệt nhất, khi cần so sánh với Middle, hay Junior, Fresher. Tôi không cho rằng ai đó sẽ được gọi là 1 Senior khi mà luôn cố gắng phủi trách nhiệm của mình cho hoàn cảnh, team, các yếu tố khách quan khác, mà không thường tự nhận lỗi về mình. Việc không dám đứng ra nhận trách nhiệm về quyết định của mình, thì thực sự, kể cả tôi có công nhận bạn là Senior, thì cấp dưới của bạn, Middle hay các Juniors khác, cũng sẽ không công nhận bạn mà thôi!
Cuối cùng, Senior là chức danh mà ai cũng muốn đạt được, nhưng đừng để nó làm mê hoặc bởi sự phù phiếm, mỹ miều của từ này. Bạn sẽ thất vọng lắm nếu như bản thân mình là 1 Senior level 3 lại bị đánh giá là Middle level 2 tại 1 công ty khác, đúng không? Hãy show ra những thứ mình có thể làm được cho nhà tuyển dụng, đừng show chức danh.
"Tôi không phải Senior, nhưng tôi từng build hệ thống triệu User, tôi từng giúp khách hàng của mình giảm 30% chi phí trong việc lưu trữ hàng triệu object, nhưng tôi vẫn không phải là Senior"
Mấy cụm từ này hồi đi học thì tôi cũng không hiểu lắm, vì chưa đi làm bao giờ, mà có thể ừ thì hiểu nhưng chắc chỉ sơ sơ.
Giờ đây, sau cũng gần trên dưới chục năm lăn lộn trong ngành, tôi mới định nghĩa rõ hơn về các cụm từ này. Tôi định viết hết về chúng nhưng thôi, thế thì dài lắm, mà đời thì còn dài, để giành cho các bài viết sau tôi thêm dần. Hôm nay tôi sẽ tập trung nói về cụm từ được rất rất nhiều anh em làm IT thích nói về nó, thích được nói là nó nhất, đó là Senior.
Theo định nghĩa của ChatGPT thì Senior là:
"Người có khả năng giải quyết vấn đề phức tạp một cách độc lập, hiểu được bức tranh lớn, và có thể hướng dẫn, nâng tầm người khác.
- Kinh nghiệm: 3–7+ năm tùy lĩnh vực (dev, infra, cloud...)
- Kiến thức chuyên sâu: Hiểu sâu về hệ thống mình đang làm, không chỉ "code chạy được"
- Tư duy hệ thống: Thiết kế kiến trúc, trade-off, scalability, bảo mật
- Tự chủ: Không cần được "chỉ việc" – tự tìm cách giải quyết
Mentorship: Hướng dẫn junior, review code, giúp team phát triển
- Giao tiếp & truyền đạt: Biết giải thích kỹ thuật rõ ràng với dev, PM, non-tech
- Chịu trách nhiệm: Không đổ lỗi, sẵn sàng nhận phần khó để giải quyết triệt để. "
Nghe cũng khá hợp lí rồi đấy, nhưng hm nay tôi sẽ định nghĩa Senior dựa trên quan điểm và kinh nghiệm cá nhân nhé, vì nếu lấy ý kiến của ChatGPT luôn thì tôi cũng đâu cần lên bài làm gì, cứ copy paste phát là xong, đúng không?
OK, đầu tiên, Senior đối với tôi là 1 chức danh, chứ không phải là thước đo năng lực, và nó sẽ khác nhau về yêu cầu để trở thành 1 Senior ở các công ty, hội nhóm khác nhau. Điều này có nghĩa là, có thể ở công ty A bạn có thể huênh hoang với thế giới ngoài kia rằng là bạn là 1 Senior, nhưng sang công ty B thì xin lỗi, có khi bạn chỉ ngang với 1 bạn Junior mà thôi, đó chính là lí do tôi nói rằng Senior kp là thước đo năng lực, nó chỉ là 1 chức danh!
Thứ 2, về số năm kinh nghiệm để được coi là Senior
Nhiều người coi con số 3 là chuẩn để được coi là Senior, có người hơi khắt khe tí thì 4,5, riêng ChatGPT thì lại cần 7 đến 10. Theo tôi thì không có số năm cụ thể, với tôi thì dù có 1 năm thôi, nhưng quan trọng là bạn đã làm được những gì trong 1 năm đấy, ví dụ 1 năm bạn đã build được 1 hệ thống hoàn chỉnh từ khâu dựng architecture đến release, maintain, và fix bug, thì thực sự cũng đã được coi là 1 Senior về build hệ thống rồi, vì thật sự không nhiều người làm trong ngành IT đã từng được build 1 hệ thống hoàn chỉnh.
Nhưng thôi, 1 năm thì chắc là kể cả có build được thì chắc vẫn hơi cá đuối tí, với cả tôi là người theo nguyên tắc 10 nghìn giờ, nên tôi sẽ lấy con số là 3 năm vậy. Với tôi là 3 năm, cộng với những việc bạn đã làm, thì có thể đánh giá là 1 Senior thực thụ.
Tiếp đến, trách nhiệm của 1 Senior. Cái này tôi thấy là khác biệt nhất, khi cần so sánh với Middle, hay Junior, Fresher. Tôi không cho rằng ai đó sẽ được gọi là 1 Senior khi mà luôn cố gắng phủi trách nhiệm của mình cho hoàn cảnh, team, các yếu tố khách quan khác, mà không thường tự nhận lỗi về mình. Việc không dám đứng ra nhận trách nhiệm về quyết định của mình, thì thực sự, kể cả tôi có công nhận bạn là Senior, thì cấp dưới của bạn, Middle hay các Juniors khác, cũng sẽ không công nhận bạn mà thôi!
Cuối cùng, Senior là chức danh mà ai cũng muốn đạt được, nhưng đừng để nó làm mê hoặc bởi sự phù phiếm, mỹ miều của từ này. Bạn sẽ thất vọng lắm nếu như bản thân mình là 1 Senior level 3 lại bị đánh giá là Middle level 2 tại 1 công ty khác, đúng không? Hãy show ra những thứ mình có thể làm được cho nhà tuyển dụng, đừng show chức danh.
"Tôi không phải Senior, nhưng tôi từng build hệ thống triệu User, tôi từng giúp khách hàng của mình giảm 30% chi phí trong việc lưu trữ hàng triệu object, nhưng tôi vẫn không phải là Senior"